SQL, demek veri demektir.
O yüzden en başta şu soruyu soralım: Peki Veri nedir?
İlk dersimize bu soruyla başlayalım.

Veri Nedir?

Veri, işlenmemiş ham bilgidir.

Yani çevremizde gördüğümüz, duyduğumuz, kaydettiğimiz ama henüz üzerinde bir işlem yapmadığımız gerçeklerdir.

Tek başına anlamlı olmayabilir.
Örneğin: “Ayşe, 25 yaşında.” Bu sadece bir veridir.

Ama bu verileri işleyip anlamlı hale getirdiğimizde bilgi ortaya çıkar.

Mesela : “Ayşe’nin grubunun yaş ortalaması 28.” → Bu artık bir bilgidir.

Bir adım ötesinde bu bilgiyi kullanarak karar vermeye başladığımızda ise bilgelik düzeyine geçeriz.

Örneğin : “Ortalama yaş 28, o halde ürünümüzü 25–30 yaş arasına pazarlayalım.”

Veri → Bilgi → Bilgelik.

İşte veri, bilgi ve bilgelik arasındaki farkı anlamak, SQL öğrenirken neden veriye ihtiyaç duyduğumuzu daha net gösterecek.

SQL yolculuğumuz da tam burada başlıyor.

Günlük Hayatta Veri

Aslında her şey bir veridir.

• Telefon rehberimizdeki isim ve numaralar,
• Market fişimizdeki ürün, fiyat, miktar bilgileri,
• Instagram’daki beğeniler, yorumlar, takipçi sayısı…

Hepsi birer veridir. Günlük hayatımızda farkında olmadan milyonlarca veriyle etkileşim halindeyiz.

Daha da basitleştirelim:

• Adım, soyadım, doğum tarihim → kişisel veri
• Maaşım, işe giriş tarihim → sayısal ve tarihsel veri
• Arabamın plakası → metinsel veri

Veri Çeşitleri

Verilerin farklı türleri vardır.

• Yapısal Veri (Structured):
  Excel’de gördüğümüz satır ve sütun düzenindeki verilerdir. Ad, soyad, maaş, tarih gibi standart formattaki verilerdir.
• Yapısal Olmayan Veri (Unstructured):
  Fotoğraflar, videolar, ses kayıtları, telefonu açarken kullandığımız parmak izi. Ancak bir tabloya kolayca oturmazlar.

Sosyal medya büyük oranda bu tür verilerden oluşur.

• Yarı Yapısal Veri (Semi-Structured):
  JSON, XML, CSV gibi kısmen düzenli ama esnek veriler.

Modern dünyada en çok kullanılan veri türlerinden biridir.

Şirketler Veriyi Neden Kaydeder?

Peki şirketler neden veriyi kaydetme ihtiyacı duyar?
Aslında iki temel sebebi vardır:

Birincisi: Geçmişi anlamak.
Bunu da Raporlama ve analiz yaparak görmek isterler.
Şirketler genelde “Geçmişte ne oldu?” sorusuna cevap ararlar.

İkincisi: Geleceği tahmin etmek.

“İleride ne olacak?” sorusuna yanıt ararlar.

Örneğin bir şirket, geçmiş satış verilerine bakarak gelecekte hangi ürünlere daha çok yatırım yapması gerektiğini görebilir.

Verinin Değeri

Bugün veriye “21. yüzyılın petrolü” deniyor.
Çünkü veri Ham haldeyken çok anlamlı değildir.
Ama işlendiğinde inanılmaz bir değer kazanıyor.

Google, Amazon, Meta gibi dev şirketler, aslında veriyi en iyi işleyen şirketler olduğu için dünyanın en büyükleri haline geldi.

Ancak buraya dikkat!

Ama verinin tek başına değerli olması için kaliteli olması gerekir.

Verinin Doğruluğu, güncel olması çok önemlidir. Yanlış ya da eksik veriler sizi yanlış sonuçlara götürür.

Bu yüzden Veri dünyasında şöyle bir söz vardır. “Çöp girerse, çöp çıkar (Garbage In, Garbage Out)” demişler. Yani yanlış veri girerse, yanlış sonuç çıkar.

Veriler Nerede Tutulur?

İlk etapta çoğu çalışan veriyi Excel’de tutar. Küçük ölçekli işler için bu yeterli olabilir. Ama milyonlarca satır veriyi Excel’de saklamak hem mümkün değildir hem de güvenli değildir.

İşte burada Veri Tabanı Sistemleri devreye girer. Şirketler verilerini merkezi ve güvenilir bir şekilde saklamak için veri tabanlarını kullanır.

İlişkisel Veri Tabanı Sistemleri

Bugün dünyada en çok tercih edilen veri tabanı türü İlişkisel Veri Tabanlarıdır (Relational Database Management Systems – RDBMS).
Çünkü bu sistemler verinin tutarlılığını garanti ederler. Finansal veriler, satış raporları gibi kritik bilgiler için tutarlılık hayati önem taşır.

En popüler ilişkisel veri tabanı sistemleri:

Oracle

(Neden Bu kadar popüler; İlk olarak 1970’lerde çıkarılmış. Bu yüzden bu işin atası kabul edildiği için 50 yıldır bilinen bir ürün olduğu için şirketler tercih eder. )

MSSQL Server

Microsoft Şirketinin ürettiği, Oracle’ın en büyük rakibidir.

IBM DB2

MYSQL

Genelde Web Sitelerinde Kullanılır.

PostgreSQL

Açık Kaynak yazılımları kullanılan ürünler Ücretsiz kullanılan üründür.

Bu sistemlerin çoğunda kullanılan SQL dili büyük oranda aynıdır. Ufak tefek farklılıklar olabilir ama temeli hep aynıdır.

Sonraki Adım

Şirketler verilerini bu veri tabanı sistemlerinde saklıyor. Bizim de SQL öğrenme amacımız bu sistemlerdeki verileri sorgulamak, raporlamak ve analiz etmek olacak.
Bir sonraki bölümde SQL’in temellerine giriş yapacağız.