Bu bölümde Paket Yönetimi Program Yükleme ve Kaldırma’dan File Sistemlerinin Özelliklerinden, SSH İşlemlerinden, Harddisk İşlemlerinden bahsedeceğiz. Harddsik işlemlerinde raid konusuna değineceğiz. Son olarak’ra Unix’de script yazma ile ilgili örnekler yapacağız.
Paket Yönetimi Program Yükleme & Kaldırma
Pkginfo = sistemde yüklü olan tüm paketleri görüntüleyebiliriz.
Pkginfo –l paket adı dediğimizde paket adının özelliklerini gösteririz
Pkgchk –v paket adı diyerek sisteme hangi dosyaları sisteme getirdiğini gösterir.
Unix Eğitim Notları – 4. Bölüm
Pkgrm paket adı diyerek programı sistemden kaldırabiliriz.
Pkgadd –d klasör adı –s /var/spool/pkg programadı ile gerekli klasöre taşınır.
Ondan sonra
Pkgadd paket adı yaparak iki aşamalı ancak yükleme yapılabilir.
File Sistemlerin Özellikleri
| Bin | Bir programın çalıştırılabilir dosyasının olduğu klasör |
| Dev | Devives nodlarının bulunduğu klasördür. |
| Devices | Divices ile ilişkilsel dosyaların bulunduğu klasördür. |
| Lib | Kütüphane dosyalarının bulunduğu klasördür. |
| Etc | Konfigürasyon dosyaların bulunduğu klasörüdür. |
| Export | Kullanıcıların ev dizinlerinin bulunduğu klasör |
| Mnt | Asıl amacı network’te paylaşılan paylaşımlar içindir. Ancak flash, disk, gibi işlemleri yüklemek için de kullanılır. |
| Sbin | Root yetkisi isteyen ve daha yetkili binlerin bulunduğu klasördür. |
| Tmp | Geçici dosyaların bulunduğu klasör. |
| usr | Kök dizinine benzer. Sistemdeki doküman ve man deki bilgileri tutar. |
SSH işlemleri
Port’u değiştirmek güvenlik için önerilir.
Uzaktan bağlanırken x11Forwarding yes ve ssh –X ile bağnırsak karşıdaki grafik arabirim çıktısını da almak istediğimde kullanılır.
 |
 |
Linkleme Kısayol oluştırma
Ln –s
İki tiptir.
Softlink : Bilgidiğim microsoftdaki kısayol mantığı
Kontrolü de
Hardlink : bir nevi kopyalama ama çok gelişmiş bir mantıktır. Örneğin A ile B’yi hardlinklersek, dosyasında her bir değişiklik B dosyasına da aynı şekilde kopyalanır. Yani hardlink güncel olarak her değişikliği herzaman kaydeder. Bir nevi dosyaları sync etmiş oluyor. Replication mantığı vardır.Tek koşulu hedef ve kaynak aynı mount point’i olmalı.
Hardlinkin çalışma mantığı; Hardisklerarka planda ınod nuamrası ile işlem yapar. Dolayısıyla hardkopy yapılan herşey ınod ların iki dosyaya da aynı yazmayla olur.
Inod numaraları uniq numaralardır.
Harddisk İşlemleri
| KOMUT | AÇIKLAMA |
|---|---|
| Devfsadm | Donanım değişiklikleri taramak için kullanırız. |
| Format | Disk 1 yeni takılan disktir.
C0d1s0 C0 = sabir D1= yeni harrdisk 1,2, diye devam eder. S0 ? partition |
| Fdisk |  Fdisk işlemi yapar. |
| Partition | Partition bölümünde iken print diyoruz 0 yazıyorum.Enterlla geçip enter partition size’a kadar.5gb dediğimizde partition atanacaktır.  nt ettiğimde görülecektir. |
| help | Yardım Alabiliriz. |
| label | Son işlem label komutu ile yapılanları kaydetmemiz gerekiyor. |
| Newfs | File sistem tanımlamak için kullanılır. |
| Mount | Dmesh ile donanım tanınmış mı onun kontrolünü yaparız.
Öncesinde Partitie komutu ile sistemde ne kaydedilmiş görürüz. Mkdir / partition1 diye klasörü oluşturulur. Mount komutu kaynağı ve hedefi verilere oluşturulur. Df –kh ile tanımlı partitionları görebiliriz.
Ancak bu işlemler geçicidir. Sistemi kapandığında gidecektir. Bu işlemi kalıcı yapmak için /etc/vfstab ile yazarsak kalıcı hale gelmiş olur.
|
| Umaund | Umaunt /partition1/ ile kaldırıp
Mount /partition1/ dediğimizde tekrar çalıştırmış oluyoruz. |
Raid
İki tip raid vardır.
Software (fake) raid :
Gerçek Unix sistem yapılarda kullanılmaz. Windows da normalde evlerde böyle kullanılır.
Hardware raid
raid0
100 disk + 100 disk = 200 disk sonucunu verir. Amaç güvenlik. Yrıyeten %30 performans getirecektir.
Raid1
100 disk + 100 disk = 100 gb = diskin birine bişey geldiğinde diğeri
Raid5
100 + 100+ 100 = 200 disk
a= a1 + a2 (paritiy bunu bilir) 3. Diske ap (parity) bilgisi ile neyip kayıo olduğunu görmüş oluruz.
Script
Man bash ile scriptle ilgili sağlam doküman vardır.
Olmazsa olmaz iki komut awk ve sed’dir. İncele…
Örmek
- /etc klasörünü tar ile arşivini alacak.
- Gzip’le sıkıştırıcak.
- İşlem başarılı ise anlamı isimlendir.
- İşlem bittikten sonra mail at.
Cevap
vi vcript.sh aç.
Değişken Kullanımı : Değişkenlerin karşılığını “” arasına yazmalıyım. Kullanırken de $ ile kullanmalıyız.
| KOD | AÇIKLAMA |
|---|---|
| #!/bin/bash | # alanı not alanlarıdır. Diğer açıklama ise bash shell’inde çalışır demektir. |
| tarih=’date +%d-%m-%Y’ | Tarih için önce Date +%d-%m-%y dediğimde 23-12-2011 olarak çıktı ürettiği tespit edilir. |
| Saat=’date +%H-%M’ | Tarih ilave ederek saat eklenmiş halidir. |
| Boyut =’du –sh $tarih-backup.tar | cut –f1’ | |
| Logfile = /root/$tarih.log | Oluşturduğum tarih değişkeni ile isimlendirerek log dosyamı oluşturuyorum. |
| Cd /backup | Backup klasörüne git. |
| Echo “ backup saat $saat ‘te başladı” > $logfile” | Durum logfile dosyasına durumunu yazdıracak. |
| tar – cf $tarih-baskup.tar /var/* && Gzip$tarih-backup.tar | Önce tar ile arşivlenir. $ ismi ile gene tarihi kullanarak arşivledim. && işareti ile bu iş arkaya atılır. Ve arşivlediğim dosyayı sıkıştırılır. |
| Echo “ backup saat $saat ‘te tamamlandı. “ >> $logfile | İşlemden sonra açıklama >> işlemi ile logfile dosyasına ilave metni yazar. |
| Echo ‘ backup boyutu $boyut “ >>$logfile | Backup boyutunu da logfile dosyasına ilave ettir. |
| İf [ -f /backup/$tarih-backup.tar.gz ] Then echo “backup başarılı” >> $logfile Else echo “backup başarısız” >> $logfile fi |
Eğer backup işlemi başarılı ile log dosyasına başarılı değişse başarısız yaz. |
| Scp /backup/$tarih-backup.tar.gz 192.168.1.42:/database | Bendeki dosyayı karşıya ssh ile copyalıyor. (Secury kopy ) |
| İf [ $? = 0 ] | Bu işlem başarılı ise $? işleminin 0 ürettiğinde başarılı değilse başarısız olacağı özelliği ile transferin başarılı olarak gittini teyit edebiliriz. |
| Mail –s | Aşağıdaki kod ile = -s = subject -a = atacment |
| ./script.sh | ile çalıştırılır. |
Ssh –keygen ile şifre üretilir. Tabiki şifre istedi ve ona göre keygen üretti.
Ssh –copy-id – i 192.168.1.42 ile ürettiğimiz keygeni karşıya gönderiyoruz. Artık şifresiz gönderebiliriz.