Access programında bence en işlev özelliklerinden biridir İfade Oluşturucusu alanıdır. Tablo’da olmayan bir veri için Hesaplanmış alan veri tipini seçip İfade Oluşturucusu erişip formüllerle istediğiniz şekilde veri oluşturabilirsiniz. Bu işlemle başka verilerden yeni veriler oluşturulup veri tasarrufu sağlamış oluruz.

Tabloda Boş kolonu Hesaplanmış alan ile doldurmak

TABLO_URUNEKLE tablomuzu tasarım görünümünde açıyoruz. En alta Toplam diye bir kolon oluşturuyoruz. Veri Türünü’de Hesaplanmış seçiyoruz.

Karşınıza İfade Oluşturucu ekranı gelecektir. Aslında İfade oluşturucu birçok alanda karşımıza çıkacak.

İfade Öğelerinde tablomuz olan TABLO_URUNEKLE seçili olduğundan İfade Kategorileri kısmında da kolonlarımız görünüyor.

Senaryomuzda URUN_TUTAR alanı * 1,18 ile çarpımını yapacağız. O zaman URUN_TUTAR alanına çift tıklıyoruz ve sonuna *1,18.  Yazıyoruz.

Ekranda [URUN_TUTAR] *1,18 şeklide ifade oluşacaktır.

Tamam dedikten sonra tabloyu kaydetmemizi isteyecektir. Kaydettikten sonra da Tasarım Görünümde açıyoruz. ÜRÜN TUTAR alanını %18 KDV uygulanmış halini görüş oluyoruz.

Sayısal Toplam kolonuna Para Birimi biçimi vermek

Önceki bölümde sayısal olarak eklediğimiz URUN_KDV_TOPLAM alanını para birimi olarak biçimlendirmek istiyorum. Böylelikle daha anlaşılabilir olur.

TABLO_URUNEKLE tasarım görünümünde seçiyorum.

Genel Sekmesinden Biçim alanındaki para birimini TL olanını seçiyorum.

Tablomuzu kaydedip Görünüm sekmesinde tekrar kontrol edelim.

Bu şekilde URUN_KDV_TOPLAM alanı daha anlaşılabilir oldu. Ancak sonundaki ,00 alanını silmek istiyorum.

Bunun içinde Tasarım görümünden Ondalık Basamakları 0 yaptığımızda Toplam alanı tam istediğim şekilde biçimini almış oldu.

Sorguda Hesaplanmış alan ile yeni kolon Eklemek

Aynı yöntemi birde sorgu tasarımı olarak yapalım. Daha öncesinde TABLO_URUNEKLE tablosunda eklediğimiz URUN_KDV_TOPLAM kolonunu siliyoruz. Oluştur Sekmesinden Sorgu Tasarımı seçiyoruz ve TABLO_URUNEKLE tablosunu sorgu tasarımına ekliyoruz.

Daha önceden eklediğimiz Toplam alanı hariç tüm alanları sorguya ekliyoruz.

URUN_KDV_TOPLAM alanını ekleyeceğimiz en son alana gelip sağa tıklıyoruz.

Dikkat ederseniz kolonda eklediğimiz İfade Oluşturucu ekranı tekrar geldi. İfade öğelerinde Access dosyası altında kolonları bulmamız gerekiyor.

Dosyayı açtıktan sonra Tablolar seçiyoruz ve TABLO_URUNEKLE alanı yukardaki örnekteki gibi geliyor.

URUN_TUTAR bir sefer çift tıklayıp sonuna *,1,18 yazıyoruz.

[TABLO_URUNEKLE]![URUN_TUTAR] *1,18

Tamam diyoruz ve İfade Oluşturucusunu kapatıyoruz.

 

Formülü yazdıktan sonra sorgu ekranında aşağıdaki gibi yeni bir kolon oluşacak. Birçok ifade var ama  (İki nokta üst üste) işareti öncesinde ifade1 yazmaktadır.

Bu alanı tekrar sağ tuş oluştur dersek formülün başında : önce İfade1 : göreceğiz.

İki nokta öncesindeki İfade1’i silip URUN_KDV_TOPLAM ismini veriyorum.

Bu alan oluşan matematiksel işleme atanan kolon ismidir. Bu ismi istediğiniz ifadeyi yazabilirsiniz.

Böylece Sorgu ile KDV’li tutar alanını eklemiş olduk.

Sorgu Ekranında Sayısal Alana Biçim vermek

Sorgu ekranında da aynı sayısal ekranı para birbirine çevirmek için Eklenen sorgu alanına sağ tuş Özellikler seçiyoruz ve sağ kısımdaki alan çıkacaktır.

Biçim Kısmından Para Birimi TL seçiyoruz.

Ondalık Basamaklar da da 0 yapıyoruz

Sorguyu kaydedip Veri Sayfası görünümünde açarsak aynı şekilde hesaplanan veri Para birimi biçimi ile yapmış oluyoruz.

Bu bölüm ile hem sorgu ile hem de tabloda yeni bir kolon ekleyerek matematik işlemler ile ilgili temel bir kullanım yaptık. Her iki konuda da İfade oluşturucuna gittiğini gördük. İfade Oluşturucusu ile de istediğiniz matematiksel, mantıksal, metinsel ve daha birçok işlemini yaparak sonucunu verinizde gösterebilirsiniz. İleride bu örnekleri daha da çeşitlendireceğiz. Şimdi temelden bir giriş yapmış olduk.

 

Hesaplanmış alanda Kolon Birleştirme

Access’deki tablolarda her bir kolon da farklı verileri vardır. Bu kolonları Sorgu ile tek bir kolonda gösterebiliriz.

Örnek 1 – Bir alanda Ad ve Soyad birleştirme

Elimizde aşağıdaki TABLO_MUSTERIKARTI tablomuzda Adı ve Soyadı alanlarını tek bir alanda birleştirmek istiyoruz.

Sorgu tasarımında boş bir alana bir formül yazmamız gerekiyor. : (iki nokta üst üste ) karakteri önüne hesaplanacak alanın adını yazacağız. : sonrasına da formülü yazacağız.

Bunun için Oluştur – Sorgu Tasarımı – tablo_ogrenciler tablosunu sorguya ekliyoruz. Verileri görmek için Adı ve Soyadı kısmını sorgu alanına ekleyelim.

Sağ kısımdaki boş alana

Şekilde formül yazıyoruz. Tamam dediğimizde aşağıdaki şekilde görülecektir.

& işareti ile iki kolonu birleştirmiş oluyoruz. Ortada kalan “ “ (tırnak işareti) ise Ad ve Soyad alanlarının arasına boşluk işareti koymak için kullandım. İstereniz başka karakter ya da karakter koymadan da yapabilirsiniz.

Burada anlatmak istediğimiz & işareti ile alanları birleştirebilmenizdir.

Örnek 1 – Alandaki veriye sabit metin ekleme

İkinci örnekte TABLO_SATISISLEMI  alanını Gün Ay ve sonunda da Satışı olarak şekilde bir formül yazalım. Böylece her satış için otomatik bir isim vermiş olacağız.

Oluştur – Sorgu Tasarımı – TABLO_SATISISLEMI seçiyoruz.

SATISADI kolonu Kısa Metin tipindedir. Bunun için Hesaplanmış alanı seçiyoruz.

İfade Oluştucusun birkaç denemelerle aşağıdaki şekilde bir ifade oluşturuyorum.

İfade bölümü de aşağıdaki şekildedir.

Sorguyu çalıştırdığımızda aşağıdaki şekilde 27 Kasım Satışı şekilden dinamik bir veri elde etmiş oluyoruz

 

 

---

Eğitime Access Basit Sorgu Sihirbazı #16 makaleden devam edin.